Sıkça Sorulan Sorular

Güneş ışığından elektrik üreten sistemler, "Solar Enerji" olarak adlandırılmaktadır.

Solar enerji sistemleri, hiçbir şekilde atık üretmezler. Aksine, solar enerji sistemlerinin kullanımı ile karbon salınımı azalmaktadır. Bu sebeple; solar enerji sistemleri "temiz enerji" olarak adlandırılmaktadır.

Güneş enerjisini, elektriğe çeviren solar enerji sistemleri; şebekeden bağımsız olarak birçok yerin elektrik ve ısınma ihtiyacının karşılanmasında kullanılabilmektedir.

• Haberleşme İstasyonlarında,
• Acil İletişim Sistemlerinde,
• Radyo, Telsiz ve Telefon Sistemlerinde,
• Petrol Boru Hatlarının Katodik Korumasında,
• Metal Yapıların, Köprülerin ve Kulelerin Korozyondan Korunmasında,
• Elektrik ve Su Dağıtım Sistemlerinde Yapılan Telemetrik Ölçümlerde,
• Bina İçi ya da Bina Dışı Aydınlatmalarda,
• Müstakil Konutlarda, Apartmanlarda,
• Dağ Evleri, Yazlıklar, Elektriksiz Çiftlikler ya da Yerleşim Yerlerinden Uzaktaki Evlerde TV, Radyo, Buzdolabı Gibi Elektrikli Aygıtların Çalıştırılmasında,
• Tarımsal Sulama ya da Ev Kullanımı Amacıyla Su Pompajında,
• Ticari ve Kamu Binalarında,
• Havaalanlarında,
• Okul ve Hastanelerde,
• Alışveriş Merkezlerinde, Otoparklarda,
• Akaryakıt İstasyonlarında,
• Orman Gözetleme Kulelerinde,
• Deniz Fenerlerinde,
• Park ve Bahçe Aydınlatmalarında,
• İlkyardım, Alarm ve Güvenlik Sistemlerinde,
• Deprem, Doğalgaz, Su Ya da Meteoroloji Gibi Ölçüm İstasyonlarında,
• Tekne ve Deniz Uygulamarında,
• Askeri Uygulamalarda,
• İlaç ve Aşı Soğutmada yaygın olarak solar uygulanmaktadır.

Güneş enerjisi teknolojileri, temel olarak termal ve fotovoltaik sistemler olarak iki ana gruba ayrılır.

Fotovoltaik güneş enerji sistemleri; güneş ışığını, elektrik enerjisine dönüştürebilen teknolojidir. Fotovoltaik panellerin içerisindeki hücreler, çevre etmenlerine karşı cam levhaların arasında dizayn edilerek koruma altına alınmışlardır. Bütün PV ünitelerinin toplam enerjisinden faydalanabilmek için tüm hücreler birbirine elektrik ağı ile bağlanarak fotovoltaik modüle (güneş paneli) dönüşür ve bir bütün oluştururlar.

Termal güneş enerji sistemleri; yenilenebilir ve temiz enerji kaynağı olan güneşten aldığı ısı enerjisini kullanarak öncelikle sıcak kullanım suyunun üretimini yapar. İstenildiğinde entegre sistemler kullanılarak, kaloriferli ısıtma sistemlerin ısıtma işlemlerine de katkı sağlar.

Sistemin opsiyonel ve fonksiyonel ihtiyaçlarına bağlı olarak; güneş paneli, DC-AC inverter, akü, şarj kontrol ünitesi, yedek güç kaynağı ve sistem kontrolörü gibi ekipmanlara ihtiyaç duyulmaktadır.

1- Güneş Panelleri: Güneşten gelen ışık enerjisini elektrik enerjisine çevirmekle görevli güneş panelleri, Solar(Fotovoltaik) sistemin ana bileşenidir.

2- İnverter (Çevirici): Güneş panelleri tarafından üretilen doğru akımı (DC), elektronik cihazları çalıştırmak için kullanılan alternatif akıma (AC) çeviren sistemi tanımlar.

3- Batarya / Akü: Fotovoltaik sistemler tarafından üretilen elektrik enerjisini depolamak için kullanılan cihazlardır.

4- Şarj Regülatörü (Şarj Denetleyicisi): Pillerin şarjlarını kontrol etmek için kullanılır. Solar panel ile pil arasına yerleştirilir. Böylelikle; solar panelden pile giden şarj miktarı ayarlanır. Eğer pil dolu ise solar panelden pile giden bağlantıyı keser ve pilin fazla şarj olmasını, bozulmasını, ömrünün kısalmasını engeller. Bu olaya voltaj regülasyonu denir.

Yenilenebilir enerji kaynakları arasında en ucuz enerji, güneş enerjisi ile üretilmektedir. Ayrıca; güneş enerjisi diğer enerji türlerinin aksine hiçbir şekilde doğaya zarar vermez, temiz enerjidir. Bu enerji üretilirken çevreye, gaz, duman, toz, karbon veya kükürt gibi zararlı atıklar salınmaz.

Güneş enerjisi depolamak ve bu enerjiden yararlanmak için hiçbir karmaşık teknolojiye ihtiyaç yoktur. Dünya üzerindeki hemen hemen tüm ülkeler bu enerjiyi ağır sanayiye ihtiyaç duymadan, yerel sanayileri ile üretimi için gerekli sistemleri üreterek kullanabilmektedirler.

Çatı gibi atıl durumda olan bir alan üzerine kurulabilen, sessiz üretim yapan, güvenilir ve bakım maliyeti düşük olan bu sistemle, elektrik giderlerinizden tasarruf yapabilir; fazla üretiminizi satarak, kâra geçebilirsiniz.

Ülkemizde metrekare başına güneşten elde edilecek enerji; 1300 Watt olarak hesaplanmıştır ki; bu oldukça yüksek bir verimdir. Dolayısıyla sistem, kârlılığı yüksek, temiz enerji kaynağı olarak ön plana çıkmaktadır.

• Temiz enerji kaynağıdır. Çevreye ve canlılara zararı yoktur, atık içermez.
• CO2 artışına bağlı olarak sera gazı etkisi ve küresel ısınmaya neden olmaz.
• Modüler ve taşınabilir halde olan sisteme, ihtiyaç halinde sisteme eklemeler yapılabilir.
• Mevcut yapılarda ihtiyaç duyulan elektrik enerjisinin, kendisi tarafından üretilmesine olanak sağlar.
• Son kullanıcıların yakınına kuruldukları için iletim ve dağıtım cihaz gereksinimi azalır ve yerel elektrik hizmetinin güvenilirliği artar.
• Elektrikte, olası kaçak ve enerji iletim kayıplarını en aza indirgemektedir.
• İşletme ve bakım maliyetleri, diğer sistemlere göre yok denecek kadar azdır.
• Dağınık elektrik üretimi ve tüketimi sayesinde trafo merkezine yüklenilmez.
• Mevcut enerji altyapısını desteklediği için inşaat sektöründe sinerji sağlamaktadır.
• İhtiyaç duyan birey, kurum ve kuruluşlara elektrik üretimi imkânı sağlar.
• Gereken enerji her yerde, her bölgede ve her mevsimde bulunabilir.
• Pratik, kolay ve kısa sürede kurulum ve montaj avantajı mevcuttur.
• Yerli, yenilenebilir ve çevre dostudur.
• Fotovoltaik sistemlerin ömürleri 25 yıl ve üstüdür. Dolayısıyla, sistem uzun ömürlüdür.

Solar Enerji Sistemleri ile bir evin ihtiyaç duyduğu tüm elektrik enerjisini üretmeniz mümkündür.

Solar kollektörler, güneş ışımasının neredeyse tüm spektrumunu absorbe ettiklerinden bulutlu havalarda ya da gölgelenme durumlarında da tama yakın kapasite ile ısı ve elektrik enerjisi üretebilirler. (Morötesi ışınım, bulutlu yüzeyden geçebilmektedir.)

Şebekeye bağlı sistemlerde üretimin tüketimi karşılamadığı durumlarda sistem otomatik olarak ihtiyacınız olan enerjiyi şebekeden alır.

Güneş panelleri, güneş ışınımını en fazla alacak yönde ve eğimde yerleştirilmelidir. En doğru yerleşim, panellerin güneye bakması ve eğimlerinin 15-30 derece olması gerekmektedir.

Ayrıca; panellerin üzerine herhangi bir şekilde gölge düşmemelidir. Çünkü, gölge panellerin verimini azaltan önemli bir faktördür. Çok sıcak ve güneşli bir ortam olması daha fazla elektrik üretileceği anlamına gelmemelidir. Aşırı yüksek sıcaklık ve nemli ortamlar verimi olumsuz etkiler. En uygun sıcaklık; 25-30 derece arası ve nemsiz ortam sıcaklığıdır.

Çatı üzeri solar cephe sistemlerinde 1kW kurulu güç için yaklaşık 8 m2 alana gerek vardır. Arazide 1 kW kurulu güç için ise arazinin durumuna göre 12-20 m2 alana ihtiyaç duyulmaktadır.

Çatı üzeri solar enerji sistemi ile güneş enerjisinden elektrik üretimi için gereken niteliklerin varlığının belirlenmesi sonrasında projenin çizilmesi ve onaylanması en geç 90 güne kadar tamamlanmaktadır.

Solar enerji sistemlerinin 2 çeşit bağlantı yapısı vardır. Bunlar; ON-GRID (şebeke bağlantılı) ve OFF-GRID (şebeke bağlantısız veya akülü) sistemlerdir.

ON-GRID sistemlerde, üretilen elektrik şebekeye aktarılır.
OFF-GRID sistemlerde, üretilen elektrik akülerde depolanır.

Solar panellerin ömrü aktif kullanım süresine göre değişir. Üretici firmalara bağlı olarak değişmekle birlikte genellikle 25 yıl elektrik üretim garantisi verilmektedir. Ancak, panellerin ömrü belirtilen bu süreden daha uzundur.

Amortisman süresi birinci derecede kurulan sistemin tipine bağlı olarak değişmektedir. Genel olarak su ısıtma sistemlerinde amortisman süreleri, daha kısa olurken, fotovoltaik panellerde hücre tipine göre amortisman süreci değişmektedir.

Şebekeye enerji basan sistemlerde her şeyden önce sistemin kurulacağı ülkede güneş enerjisinden üretilen enerjinin devlet ya da enerji dağıtım şirketleri tarafından satın alındığı "Feed-in" tarifesinin yürürlükte olup, olmadığı önemlidir. Amortisman hesabı bu tarifedeki fiyat üzerinden yapılır.

Genel bir değerlendirme yapıldığında Türkiye güneşlenme şartları göz önüne aldığında sistemlerin, kendilerini 4 ile 6 yıl gibi bir sürede amorti edeceğini söylemek mümkündür.

Ülkemizde bu alanda yatırım yapmak isteyen girişimcilerin desteklenmesi amacıyla yatırım teşvik belgesi lisanslar izinler alındıktan sonra ilgili kanun hükümlerine göre teşvik belgesinde KDV muafiyeti ve gümrük vergisi muafiyeti verilmektedir.

Ayrıca; devletin güneş enerjisinden elde edilen ihtiyaç fazlası enerjiyi satın alma garantisi vermesi teşvikler arasındadır. Devlet, üretilen elektriğin her kilovatı ne 1.3 cent ödeme yapmaktadır. Yatırımın tamamen yerli üretimle karşılanması durumunda ek yardımlar sağlanmaktadır. Verilen destek süresi maksimum 10 senedir.

Solar Enerji Sistemleri için sigorta şirketleriyle yapılacak anlaşma karşılığında proje kurulu gücünün garanti altına alınması mümkündür.

Solar enerji sistemleri ve santralleri, herhangi bir müdahaleye gerek duymadan gün ışığında kesintisiz olarak çalışırlar.

Büyük boyutta olanlar( Solar Enerji Santralleri) dışında herhangi bir bakım gerektirmeden çalışırlar.

Solar enerji sistemleri, diğer enerji sistemlerine kıyas ile en az bakım onarım gerektiren enerji sistemleri olmasına rağmen periyodik bakım onarıma ihtiyaç duymaktadır.

Bakım faaliyetlerinin en önemli aşaması, panellerin üzerindeki tozlanmanın temizlenmesidir. Çünkü, solar panellerin üzerindeki tozlanma güneş ışınlarının soğurulmasını kısmen engeller, dolayısı ile performansını düşür.

Onarım faaliyetleri kapsamında, panellerin belirli aralıklar ile UV(ultraviyole) ışınları ile röntgenleri çekilerek herhangi bir çatlak, temassızlık veya kırık olup olmadığını tespit edilerek, sistem performansı muhtemel kayıpları engellenir.

Solar enerji sistemlerinin maksimum performansını korumak için, coğrafi ve iklim şartlarına bağlı olarak her 6 ay ile 12 ay arasında bakım onarımın yapılması tavsiye edilmektedir.

• Panellerin temizlemesi
• Kablo tesisatlarının kontrolü
• İnverterların verimlilik ölçümleri
• Monitoring sisteminin test ve kalibrasyonu
• Elektrik panolarının kontrolleri
• Panellerin ultraviyole ışınları ile kontrollerinin gerçekleştirilmesi olmak üzere tüm sistem bileşenlerinin gözden geçirilip, bakım-onarımda test edilmektedir.

Solar Enerji Sistemlerine yatırım yapmak isteyenler sırasıyla, MGMMeteoroloji Genel Müdürlüğü, EPDK -Enerji Piyasası Denetleme Kurumu, TEİAŞ Genel Müdürlüğü gibi kurumlarla muhatap olacaklardır.

1 Ocak 2018 tarihinde yayınlanan mevzuat değişikliğine göre artık 3 kVA’a kadar çatıya güneş enerjisi takmak ve kurulan düzenekten enerji üretimi sağlamak yasallaştı. Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu, konut ve iş yeri elektrik faturalarına destek olmak amacıyla, 3 kVA’ya kadar olan enerji üretimi taleplerinde, trafodan kaynaklanan enerji kısıtlamalarını kaldırma kararı aldı. Elektrik dağıtım şirketleri ise; güneş panelinin kurulması için gelen talepleri artık geri çeviremeyecek, abone, çatısına 10 kVA’ya kadar koyacağı güneş enerjisi paneli veya rüzgar türbinlerini talep ettiğinde firma, trafodan 5 kVA’lık megavat trafo kapasitesi doluncaya kadar tüm talepleri karşılayacak. Aynı zamanda, üretilen elektriğin fazlası da satılabileceği mevzuatta belirtilmiştir.

Çatı tipi, kira sözleşmesi, arazi tipi gibi çeşitli bilgileri barındıran belgelerle, elektrik üretici firmanıza ya da elektrik üretici kuruma giderek Lisanssız Elektrik Üretim Başvuru Formunu alabilir ve gerekli şekilde doldurabilirsiniz. Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi tarafından oluşturulan bu form, Güneş Enerjisi Santrali başvurusu kapsamında değerlendirilmektedir.

Lisanssız Elektrik Üretim Başvuru Formu; ilgili elektrik dağıtım şirketinin, yaptığı alan incelemeleri doğrultusunda onay verilip, verilmemesi için de önem taşımaktadır. Bu incelemelerde; güç kaybı, gerilim düşümü, kısa devre hesapları, topraklanma ve paratoner tesislerinin ölçülmesi ya da değerlendirilmesi de yer almaktadır.